Dürbün Seçiminde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Dürbünlerin üzerinde genelde 16x32, 10x50, 20-100x70 gibi bilgi verici rakamlar yer almaktadır.
"X" in sol kısmında yazan rakamlar kaç kat büyütme yapıldığını yazmaktadır. 10x50 dürbünde 10 kat büyütme yapılmaktadır. 20-100x70 dürbün zoom özelliklidir. O dürbünde 20 ile 100 kat arasında büyütme yapılmaktadır.
"X" in sağ kısmında yazan rakamlar dürbündeki ön merceğinin çapını belirtmektedir. 10x50 dürbünde 50mm çapında ön mercek bulunmaktadır.
Öncelikle dürbün seçimi yaparken kullanılacak alana göre seçim yapılması seçim yapacağınız hedef ürüne sizi daha da yakınlaştıracaktır.
Doğa gözlemlerinde, tercih edilecek dürbünlerde taşınabilirlik ön plandaysa, ön mercek çapı 42mm'den küçük olanlar tercih edilmelidir. Çok fazla büyütme isteniyorsa zoomlu dürbünler tercih edilebilir. UpClose serisi, Outland Serisi doğa gözlemleri için idealdir.
Gökyüzü gözlemlerinde, en önemli özelilk açıklıktır.Yani dürbünün ön merceği ne kadar büyük ise o yönde gözleme olumlu etki edecektir. Gezegen gözlemleri dışında büyütmenin çok önemi bulunmamaktadır. Gökyüzü gözlemlerinde tripod kullanılmayacak ise Upclose 7x50 ya da 10x50 dürbün önerilmektedir. Tripod ile gözlem yapılacak ise SkyMaster Serisi 15x70, 20x80 ve 25x100 modelleri önerilmektedir. SkyMaster serisi ağırlığından ötürü elde taşımaya müsait değildir.
Aktivite gözlemlerinde, netleme tekeri bulunmayan ürünler ön planda olmalıdır. Şayet bu ürünlerde netleme kendiliğinden oluşmaktadır. Netleme yapılması için gereken zamanıda ortadan kaldırmaktadır.
Dürbünlerde hangi özellik neyi açıklamaktadır ?
Exit pupil ( Çıkış açıklığı ): Çıkış açıklığı dürbünün merceğinden gözümüze gelen ışığın mm cinsinden değerini vermektedir.
Çıkış açıklığı büyük olan dürbünler daha net,aydınlık ve canlı görüntü vermektedir. Çıkış açıklığını bulmak için Dürbün merceğinin çapı / büyütme işlemi yapılmaktadır. Örneğin; 15x70 dürbünde çıkış açıklığı 70 / 15 = 4,66mm'dir. Doğa gözlemlerinde çıkış açıklığı büyütme arttığından düşebilmektedir. Bu kullanıcıyı çok fazla etkilemeyecektir. Gökyüzü gözlemlerinde ise en az 4mm çıkış açıklığı önerilmektedir.
Eye Relief ( Göz uzaklığı ): Özellikle gözlükle gözlem yapacak olan kullanıcıların dikkat etmesi gereken bir konudur. Göz uzaklığı görüntüyü arka mercekten kaç mm uzakta durarak görebileceğimizi belirtir. Bu değer ne kadar büyük olursa gözlükle kullanım o kadar kolay olacaktır.
Av için doğru dürbünü seçmek, başarılı bir av deneyimi için kritik bir faktördür. Ancak, dürbün seçimi çoğu zaman karmaşık bir süreç olabilir. Havalı tüfekler, yivsiz tüfekler ve yivli tüfekler arasındaki farklar veya farklı av türleri için ideal olan dürbün özellikleri, bu konuda dikkat etmeniz gereken önemli faktörlerdendir. Tüfek dürbünü edinecek birisinin temel dürbün özellikleri hakkında az çok bilgi sahibi olması gerekir. Gerek satın alırken, gereksek kullanırken sürekli rastlayacağınız dürbün terimlerini ve özelliklerinin kısaca incelememizde fayda var.
Büyütme oranı, dürbünün bir nesneyi ne kadar büyüteceğini ifade eder. Örneğin, 8x büyütme oranı, dürbünün bir nesneyi 8 kat büyük göstereceği anlamına gelir. Bu, uzaktaki nesneleri veya hedefleri yakından incelemek için oldukça yararlıdır.
Örneğin “8×50” tarzında bir gösterim, ilk rakamın büyütme oranını, ikinci rakamın ise objektif çapını temsil ettiğini belirtir. Objektif çapı, dürbüne daha fazla ışık girmesini sağlar, bu da genellikle daha net ve parlak bir görüntü anlamına gelir. Yüksek büyütme oranları için genellikle daha geniş objektif çapları tercih edilir. Ancak bu da dürbünün boyutunu ve ağırlığını artırabilir, bu yüzden taşınabilirlik de göz önünde bulundurulmalıdır.
Avcılık, doğa gözlemi veya atıcılık gibi farklı amaçlar için farklı büyütme oranları ve objektif çapları ideal olabilir. Örneğin, hareketli avları takip ediyorsanız, düşük-moderat bir büyütme oranı yeterli olabilir. Uzun mesafeli atışlar içinse, yüksek büyütme oranları tercih edilebilir.
Sonuç olarak, dürbün seçerken bu iki özelliği de göz önünde bulundurmak, ihtiyacınıza en uygun ürünü bulmanızı sağlar. Aynı şekilde, farklı hedef ve mesafeler için farklı büyütme oranlarına ve objektif çaplara sahip ekstra objektifler veya ayarlanabilir özellikler sunan modeller de tercih edilebilir.
Objektif çapı, dürbünün önündeki lensin çapını ifade eder ve bu, genellikle milimetre cinsinden belirtilir. Objektif çapı ne kadar büyük olursa, lens o kadar çok ışık alır. Bu, özellikle düşük ışık koşullarında, yani sabahın erken saatlerinde veya günbatımına yakın zamanlarda, oldukça önemli olabilir.
Düşük ışık koşullarında daha yüksek görüntü kalitesi için genellikle büyük objektif çapına sahip dürbünler tercih edilir. Ancak, büyük objektif çapı dürbünün boyutunu ve ağırlığını da artıracaktır. Dolayısıyla, taşınabilirlik sizin için önemliyse, burada bir seçim yapmak zorundasınız.
Avcılık gibi aktivitelerde, özellikle günün farklı saatlerinde avlanacaksanız, objektif çapı büyük önem taşır. Bu, görüş alanınızın geniş olmasını sağlayabilir ve zor koşullarda bile net bir görüntü elde etmenize yardımcı olabilir. Ancak her şey bir denge meselesidir; taşınabilirlik, performans ve ihtiyacınız olan özellikler arasında iyi bir denge kurmalısınız.
Alan derinliği, yani net olarak görebileceğiniz mesafe aralığı, avcılık ve atıcılık gibi aktivitelerde büyük bir öneme sahiptir.
Eğer alan derinliği düşükse, yani net görüş alanı oldukça dar ise, bu durumda hedefinizi net bir şekilde görmek için odak ayarını sürekli olarak değiştirmeniz gerekebilir. Bu, özellikle hızlı hareket eden avları ya da sık değişen mesafeleri hedef alırken oldukça zor olabilir. Ayrıca, hedefinizi hızlı bir şekilde izlemeniz gerektiğinde ya da stresli bir durumda olduğunuzda, odak ayarını sürekli değiştirmek istenmeyen bir durumdur.
Yüksek bir alan derinliği, birden fazla mesafedeki objelerin aynı anda net bir şekilde görülmesini sağlar, bu da avcılık ve atıcılık gibi dinamik koşullarda büyük bir avantajdır. Ancak yüksek alan derinliği genellikle daha düşük büyütme oranları ile elde edilir, yani yine bir tercih durumu söz konusudur.
Özetle, dürbün seçerken alan derinliğinin ne olduğunu ve ihtiyacınıza ne kadar uygun olduğunu değerlendirmeniz oldukça önemli. Aynı şekilde, bu özelliği ihtiyacınıza göre ayarlayabilen bir model seçmek de yararlı olacaktır.
Görüş alanı, dürbünle bakarken ne kadarlık bir alana hakim olabileceğinizi ifade eder. Daha geniş bir görüş alanı, özellikle hareketli hedefleri veya avları izlemek için daha kullanışlıdır. Açık alanlarda, hedefin nerede olabileceği konusunda daha geniş bir perspektif sağlar.
Ancak, ormanlık veya yoğun bitki örtüsüne sahip alanlarda, hedefiniz genellikle daha yakınınızdadır. Bu tür alanlarda, genellikle daha dar bir görüş alanı yeterli olabilir. Ancak burada da dikkat etmeniz gereken, dar bir görüş alanının, hedefinizi takip etmeyi zorlaştırabileceğidir.
Özellikle hızlı hareket eden bir avı takip ediyorsanız, geniş bir görüş alanı avantaj sağlayabilir.
Sonuç olarak, görüş alanı tercihi aktivitenin türüne, mekânın koşullarına ve ne tür hedeflerle uğraştığınıza bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Her iki durumda da, geniş veya dar görüş alanının avantajları ve dezavantajları vardır, ve bu yüzden dürbün seçiminde bu faktörleri göz önünde bulundurmak önemlidir.
Paralax, dürbün veya teleskopik nişangâh kullanırken yaşanabilen bir optik fenomendir. Özellikle uzun mesafeli atışlarda ve yüksek büyütme oranlarında, retikül (nişan alma çizgileri veya işaretleri) ile hedef arasındaki bu tür bir kayma, atışınızın hassasiyetini ciddi şekilde etkileyebilir.
Paralax ayarını doğru yapmak, atışınızın hedefe doğru bir şekilde ulaşmasını sağlar. Bu ayarı yapmamak, özellikle uzun mesafelerde veya yüksek büyütme oranlarında, küçük de olsa hatalara yol açabilir. Paralax ayarını yapmak için dürbünün yanında veya objektif ucunda bulunan halkayı döndürerek, hedefle retikülü aynı odak düzlemine getirebilirsiniz. Bu, atışın daha tutarlı ve kesin olmasına yardımcı olur.
Dolayısıyla, özellikle uzun mesafeli atışlar ve yüksek büyütme oranları için paralax ayarının doğru bir şekilde yapılması şarttır. Bu ayarı göz ardı etmek, atışınızın isabetini azaltacak ve belki de avınızı veya hedefinizi kaçırmanıza yol açacaktır. Ancak, kısa mesafeli atışlarda ve düşük büyütme oranlarında, paralax genellikle çok büyük bir sorun oluşturmaz. Yine de, dürbün seçimi yaparken bu tür detayların göz önünde bulundurulması her zaman faydalıdır, özellikle de uzun mesafe atıcısı iseniz..
Yaylı havalı tüfeklerde çift yönlü geri tepme olması dürbün seçimini etkiler. Tüfek dürbünü, tetik çekildiğinde önce ileri, sonra geri hareket eder. Bu durum, optik bileşenler üzerinde fazladan stres oluşturur. Bu stresten dolayı havalı tüfeklerde sıradan dürbünler kullanılmaz.
Anchored optics denilen optik sabitleme sistemleri sayesinde, yüksek darbe ve geri tepmelere karşı oldukça dayanıklı dürbünler tasarlanmıştır. Bu tür dürbünler, iç mekanizmaları sabitlemek için ekstra bağlantı elemanları ve yapıştırıcılar kullanır. Böylece, sıkı atış koşullarında bile optik hizalama kaymaz.
Şayet yaylı bir tüfek dürbünü seçimi yapacaksanız bu tüfek dürbünü mutlaka “anchored optic” sistemli olmalı olmalı.
Geri tepmesiz modellerde (örneğin, PSP veya CO2 tabanlı modeller) tüfek dürbünü seçenekleri daha geniştir. Bu tür tüfekler için, standart avcılık dürbünleri genellikle yeterli olacaktır.
Bu tür tüfeklerde, odak uzaklığı, lens kalitesi, ve diğer optik özellikler daha fazla ön plana çıkar. Örneğin, bir PSP tüfekle yüksek hızda ve uzun mesafede atış yapacaksanız, yüksek büyütme oranı ve geniş lens çapına sahip bir tüfek dürbünü seçmek avantajlı olabilir.
Sonuç olarak, tüfeğin türü, seçilecek dürbünün hangi özelliklere sahip olması gerektiğini büyük ölçüde etkiler. Yaylı havalı tüfekler için dayanıklılık anahtardır, geri tepmesiz modellerde ise optik performans ve fonksiyonellik bir tüfek dürbününde aradan en önemli özelliklerdir.
Yivli tüfekler, uzun mesafeli atışlar için kullanıldığından, genellikle yüksek büyütme oranları gereklidir. 8x–12x arasında değişen büyütme oranları, çoğu avcılık ve atış koşulları için yeterlidir. Ancak büyütme oranının yüksek olması, lens kalitesinin de yüksek olmasını gerektirir. Aksi takdirde görüntü bozulmaları ve düşük kontrast oluşabilir. Bu yüzden bu türlü tüfek dürbünlerinde kaliteli lens seçeneklerine yönelmek avantajlıdır.
Yüksek büyütme oranına sahip tüfek dürbünleri genellikle balistik taret gibi ileri düzey özelliklere de sahip olabilir. Bu taretler, özellikle uzun mesafeli atışlarda, yükseklik ve rüzgar hızı gibi değişkenleri hesaba katarak daha hassas atışlar yapmayı sağlar.
Bildiğiniz gibi objektif çapı büyüdükçe, dürbün daha fazla ışık toplar. Bu, özellikle düşük ışık koşullarında, yani sabahın erken saatlerinde veya akşam üstü, görüntü kalitesinin artmasını sağlar. Objektif çapı büyük bir tüfek dürbünü uzun menzilli atışlar için elzemdir. Ancak ne kadar büyük olacağına siz karar vereceksiniz.
Ayrıca geniş bir objektif çapı, yüksek çözünürlüklü ve detaylı görüntüler sunar. Ancak büyük objektif çapı, dürbünün ağırlığını ve boyutunu da artırır. Bu, taşınabilirlik açısından bir dezavantaj olabilir.
Yarı otomatik tüfekler genellikle hızlı ve etkili atış yapabilme kapasitesine sahiptirler, bu yüzden avlanırken veya atış yaparken sizi asla yarı yolda bırakmazlar. Ancak, bu tüfeklerin etkili bir şekilde kullanılabilmesi için doğru tüfek dürbünü seçimi kritik bir öneme sahiptir.
Yarı otomatik tüfeklerin kendileri genellikle hafif ve kompakt yapıda olduklarından, aynı özelliklere sahip tüfek dürbünleri tercih etmek en iyisi olacaktır. Ağır bir dürbün, tüfeği dengesiz hale getirebilir ve atışınızı etkileyebilir. Unutmayın, hareketli bir av sırasında hafifliğin ne kadar önemli olduğunu. O yüzden dürbün seçiminde hafiflik çok önemli bir faktördür.
Yarı otomatik tüfekler genellikle kısa mesafeli ve hareketli hedeflere odaklanır, yani uzun mesafeli görüşe o kadar da ihtiyaç duyulmaz. Bu durumda, 4x–8x arası bir büyütme oranı çoğu zaman yeterli olacaktır. Büyük büyütme oranları, genellikle hedefinizi bulmayı ve takip etmeyi zorlaştırabilir, bu yüzden düşük-moderat büyütme oranları idealdir.
Düşük-moderat büyütme oranları tercih etmek, lens kalitesinin önemsiz olduğu anlamına gelmez. Tam tersi, yüksek kaliteli lensler, düşük ışık koşullarında bile net ve parlak bir görüntü sağlayabilir. Bu, özellikle alacakaranlıkta veya yoğun ağaçlık alanlarda avlanırken çok önemlidir.
Yani, tüfek dürbünü seçiminde sadece ‘büyütme’ veya ‘hafiflik’ değil, aynı zamanda ‘lens kalitesi’ gibi detaylar da fark yaratabilir. Amacınız ne olursa olsun, dürbününüzün sizi yarı yolda bırakmaması için bu ipuçlarını göz önünde bulundurmanızı öneririm.
Pompalı tüfekler genellikle kısa ve orta menzil için kullanıldığından, sabit büyütme oranına sahip tüfek dürbünleri bu tür için yeterlidir. 4x veya 6x gibi sabit büyütme oranları sıkça tercih edilir.
Ayrıca pompalı tüfeklerle yapılan atışlar genellikle hızlıdır. Bu yüzden geniş bir görüş alanına sahip tüfek dürbünleri daha uygun olur.
Tek atışlı tüfekler, adından da anlaşılacağı gibi, her tetik çekişinde sadece bir atış yapabilen tüfeklerdir. Bu tüfekler genellikle hassas ve özenli atışlar için tasarlanmıştır. Yani tüfeğin bu tür kullanımı olacaksa tüfek dürbünü seçiminin de aynı hassasiyetle yapılması gerekmektedir.
Evet artık malumunuz olduğu üzere hassas atışlar için kaliteli optikler şarttır. Tüfek dürbünü seçerken lens kalitesi, kaplama türü gibi optik özelliklere dikkat etmelisiniz. Yüksek kaliteli lensler, renk bozulmalarını en aza indirir ve net bir görüş alanı sağlar. Bu, özellikle uzak mesafelerdeki hedeflere nişan alırken büyük bir avantaj olabilir.
Tek atışlı tüfekler genellikle belirli bir av türü veya atış disiplini için özelleştirilmiş olabilir. Bu yüzden, çıkarılabilir objektifler veya ayarlanabilir taretler gibi extra özelliklere sahip tüfek dürbünleri sizin için daha kullanışlı olabilir. Örneğin, ayarlanabilir taretler, rüzgar hızı ve yönü gibi faktörleri hesaba katarak atışınızı optimize etmenize yardımcı olabilir.
Tek atışlı tüfeklerle genellikle özel durumlar için avlanılır ya da atış yapılır. Yani, belki kışın kar altında geyik avlıyorsunuz ya da belki de yüksek dağlarda dağ keçisi avı yapıyorsunuz. Her senaryo farklı koşullar getirir, ve bu koşullara uygun olarak tüfek dürbününüzü ayarlamak, başarılı bir av ya da atış için kritik olabilir.
Sonuç olarak, tüfek dürbün seçimi asla hafife alınacak bir konu değil, özellikle de tek atışlı tüfekler gibi hassas ekipmanlar söz konusu olduğunda. İhtiyacınız olan özellikleri göz önünde bulundurarak tüfek dürbünü seçimi yapmak, av veya atış deneyiminizi daha verimli ve keyifli hale getirecektir.
Umarım verdiğimiz bilgiler tüfek dürbünü hakkında sizlere yararlı olmuştur diyerek makalemizi sonlandırıyoruz. Konuyla ilgili soru ve önerileriniz için bize ulaşabilirsiniz. İyi avlar…
